کسانی که نشانهها را در دنیای سیاست دنبال میکنند به خوبی طی ماههای گذشته دریافتهاند که ترکیه دیگر برای آمریکا و ناتو آن شریک همیشگی گذشته نیست و تنش در روابط دارد هر روز بیشتر میشود. چند هفته قبل وقتی مقامهای ترکیه از قصدشان برای امضای توافقنامه 3.4 میلیارد دلاری برای خرید تجهیزات موشکی از چین خبر دادند اوج این اختلافها نشان داده شد تا دلخوری مقامهای آنکارا کاملاً مشخص شود.
مقامهای ناتو و آمریکا همانطور که انتظار میرفت واکنش تندی به این مسئله داشتند و بهشدت از ترکیه انتقاد کردند. وزارت دفاع ترکیه اعلام کرده که شرکتی چینی توانسته برنده مناقصه در این رابطه شود و با قیمتی ارزان سامانه دفاع موشکی این کشور را تأمین کند. اما همه به خوبی میدانند که مقامهای آنکارا با این اقدام پیامی تلخ را برای آمریکا و ناتو ارسال کردهاند.
مقامهای آمریکا و ناتو بهدنبال این مسئله تلاش کردند که ترکها را از این تصمیم منصرف کنند و حتی مقامهای نظامی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی سیستم دفاع موشکی چین در یک کشور عضو ناتو را ویروسی درون این خانواده خواندند. از زمان آغاز ناآرامیهای سوریه مقامهای ترکیه تمام تلاششان را کردند تا آمریکا و ناتو را برای مداخله نظامی در این کشور قانع کنند. رجب طیب اردوغان به همراه دستگاه دیپلماسی خود اما هر چه بیشتر در این مسیر تلاش کرد کمتر به نتیجه رسید.
زمانی که اردوغان با یک بغل اسناد و مدارک به واشنگتن رفت تا با اعلام استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه اوباما را برای اقدام نظامی مجاب کند با جواب منفی روبهرو شد. ترکیه علاوه بر این در سال ۲۰۱۲ دوبار از بند ۴ اساسنامه ناتو استفاده کرد تا بهخاطر آنچه تجاوز به خاکش در حملات خمپارهای خواند اعضای ناتو نشست اضطراری تشکیل دهند و شاید دست به اقدامی بزنند. براساس این بند هریک از کشورهای عضو درصورتی که استقلال سیاسی آنها تهدید شود میتوانند چنین درخواستی را از ناتو داشته باشند.
آمریکا و ناتو اما به مسیر مدنظر ترکیه نرفتند و پرونده سوریه با توافق برای امحای تسلیحات شیمیایی بار دیگر به مسیر دیپلماسی بازگشت. هفته قبل ارتش ترکیه با اعلام حمله خمپارهای به مواضع گروه دولت اسلامی عراق و شام در شهر اعزاز در شمال سوریه بار دیگر به ناتو پیام جدیدی فرستاد. مقامهای ترکیه اعلام کردهاند که این حمله در پاسخ به اصابت خمپاره از سوی شورشیان افراطی این گروه مخالف دولت سوریه به منطقه مرزی این کشور صورت گرفته است. به گفته کارشناسان اما مقامهای آنکارا با اقدام یکجانبهخود به آمریکا و ناتو نشان دادهاند که از وضعیت موجود راضی نیستند و درصورت لزوم خودشان دست بهکار خواهند شد. حالا یک جنگ پنهان رقم خورده که هر روز بخشی از آن خودش را نشان میدهد.
هفته قبل روزنامه آمریکایی والاستریت ژورنال در گزارشی درباره هاکان فیدان، رئیس سازمان اطلاعات ترکیه اعلام کرد که او طراح و هدایتکننده اصلی عملیات ارسال پول و تسلیحات برای مخالفان سوریه از زمان آغاز ناآرامیهای این کشور بوده است. گزارش جدید روزنامه واشنگتن پست درباره افشای هویت 10نفر از جاسوسهای اسرائیل هر چند تنش میان آنکارا و تلآویو را نشان میدهد اما برخی آن را هم، ادامه تلاش برای ضربه زدن به فیدان و فراتر از آن پیغامی از سوی آمریکا میدانند. افشای فعالیتهای سازمان اطلاعات ترکیه و رئیس آن در ستونهای خبری رسانههای ترکیه، نشانهای جدی از تنشی است که هر روز بیشتر خود را در روابط میان آمریکا و ترکیه نشان میدهد.